Müşteri ve bankası arasındaki anlaşma ile bir opsiyon işlemi ve mevduat ürününün birleştirildiği finansal araçtır. Çift para birimli mevduat ya da orjinal adıyla DCD olarak da bilinmektedir.
Türev ürünler ile mevduat ürünlerinin beraber kullanıldığı bu tür finansal araçlar "yapılandırılmış mevduat ürünü" olarak da adlandırılır.
Tam teminatlı opsiyonda sözleşmeye konu opsiyonun satıcısı banka müşterisidir. Müşteri, önceden belirlenen vade ve tarihte, yine önceden belirlenen bir seviyeden bankaya belirli bir dövizin alım ya da satım opsiyonunu satmaktadır. İşlemler bir çok döviz çifti üzerinden yapılabilir, en sık kullanılan döviz çiftleri USD/TL, EUR/TL, EUR/USD'dir.
Bu işlemde müşterinin amacı risk alarak mevduat getirisini arttırmak istemesidir. DCD işleminde müşteri mevduatının tamamını teminat olarak göstererek bir opsiyon işlemi yapar ve bunun karşılığında mevduat faizi ile beraber bankadan opsiyon primi alır. DCD müşteri açısından çeşitli riskler barındırmaktadır;
- Müşteri kur riski taşır, işlem anapara kaybına yol açabilir
- Vadeden önce bozulamaz, bozulduğu takdirde getiri elde edilemez.
Aşağıda DCD işleminde oluşabilecek çeşitli senaryolar özetlenmiştir;
- TL mevduat sahibi müşterinin dövizin yükseleceğine (ya da çok düşmeyeceğine) dair beklentisi varsa bankaya döviz satma hakkı ( Put Opsiyonu ) satar. Bu durumda sözleşme tarihindeki kurun altında bir kullanım fiyatı ile anlaşma sağlanır. Vade sonunda döviz kullanım fiyatının üzerindeyse mevduat TL olarak kalır, müşteri opsiyon primi ve mevduat faizi elde etmiş olur. Tam tersi senaryoda ise, yani dövizin kullanım fiyatının altında gerçekleşmesi durumunda banka müşteriye döviz satma hakkını kullanabilir. Döviz kurları kullanım fiyatının altında olduğundan müşteri yüksek kurdan döviz almış olur.
- Döviz sahibi müşterinin dövizin düşeceğine ya da (çok yükselmeyeceğine) dair beklentisi varsa bankaya belirli bir vadede sözleşme tarihindeki kurun üzerinde bir kullanım fiyatından döviz alma hakkı ( Call opsiyonu ) satabilir. Vade sonunda müşterinin planladığı senaryo gerçekleşirse müşterinin döviz mevduatı döviz olarak kalır ve müşteri ilave olarak opsiyon primi elde etmiş olur. Banka ise opsiyon primi kadar zarar etmiş olur. Vade sonunda senaryonun aksi gerçekleşirse ve döviz yükselirse; müşterinin döviz mevduatı önceden belirlenmiş olan kullanım fiyatından TL'ye döner. Döviz kullanım fiyatının üzerinde olduğu için müşteri piyasanın altında bir kurdan mevduatını TL'ye dönmüş olur, bu da müşterinin kur zararı, bankanın ise kur kazancı elde ettiğini gösterir. Bu senaryoda müşterinin getirisi mevduat faizi ve opsiyon primidir.
Tam teminatlı opsiyon primleri piyasalarda volatilitenin arttığı dönemlerde artış gösterir. Her ne kadar ilave kazanç cazip görünse de DCD'nin riskli bir finansal araç olduğu bilinmelidir.
Bu terimin İngilizce karşılığı: DCD (Dual Currency Deposit)