Stok Devir Hızı

Satılan Mal Maliyeti / Ortalama Stoklar

Stokların bir yıl içerisindeki devir sayısını gösteren hesaplamadır. Satılan mal maliyetinin dönem başı stoklar ile dönem sonu stokların ortalamasına bölünmesiyle bulunur. Hesaplama sonucunda çıkan katsayı firmanın ilgili dönemde stoklarını kaç kere yenilediğini, bir başka ifadeyle firma stoklarının hangi hızda üretim sürecinden geçerek satıldığını gösterir.  

Stoklar da bir şirketin varlıklarıdır, bu durumda stok devir hızı da şirketin varlıklarını ne kadar verimli kullandığının göstergesidir. Stok devir hızı, diğer finansal rasyolarda olduğu gibi şirketin faaliyet gösterdiği sektör ortalaması ya da şirket rakiplerinin rasyoları ile karşılaştırmalı olarak yorumlanmalıdır. Aynı zamanda şirket bilançosunda yıllar itibariyle oranlarda oluşan artış ya da azalış da mutlaka incelenmelidir.

Stok tutmanın firmaya maliyeti bulunmaktadır, bunun yanında uzun süre tutulan stokların bozulma, modası geçme riski de düşünülmelidir. Stokların hem maliyetler hem de müşteri taleplerini karşılama açısından iyi yönetilmesi gerekmektedir.

Stok devir hızı şu şekilde yorumlanabilir;

• Yüksek olması stokların hızlı bir şekilde üretim sürecinden satış geçtiğini gösterir. Stok devir hızının yüksek olması her zaman olumlu değerlendirilmeyebilir, örneğin stok sıkıntısı çeken, yetersiz stoklarla çalışan firmalarda da bu oran yüksek görünebilir. 
• Yavaş olması ise şirketin üretim ya da satış alanında aksaklıklar yaşadığının habercisi olabilir. Aynı zamanda bir şirket spekülatif amaçlı stok tutuyor da olabilir. Bunların dışında şirket stok yapısının da mutlaka incelenmesi gerekir. Bazı mallar hızlı bir şekilde üretim sürecinden satışa hazırlanırken bazı sektörlerde bu mümkün değildir. 

Stok devir hızını katsayı yerine "gün" bazında hesaplamak da mümkündür. Bu hesaplama stok devir süresini verir;

Stok Devir Süresi: (Ortalama Stoklar * 365) / Satılan Mal Maliyeti

Bu terimin ingilizce karşılığı: Inventory Turnover