Stagflasyon

Bir ekonomide durgunluk ve işsizlik yaşanırken enflasyonun artmasıdır.

Stagflasyon kelimesi, durgun anlamına gelen "stagnant" ve enflasyon kelimelerinden türetilmiştir. Bir ekonomide ekonomik büyümenin olmadığı, üretimin düştüğü, işsizlik oranının yüksek olduğu bir ortamda genel fiyat seviyesinin artıyor olması stagflasyon olarak tanımlanmaktadır. Görüldüğü üzere stagflasyon ortamı bir ekonomik çelişkiyi göstermektedir.

Genel olarak işsizlik ve enflasyon arasında ters bir ilişki bulunmaktadır, işsizlik yükseldiğinde enflasyonun düşmesi, işsizlik düştüğünde ise enflasyonun yükselmesi beklenmelidir (Bu ilişki Philips Eğrisi ile açıklanmaktadır). 1970'li yıllara kadar bu genel ilişki kabul edilmiş olsa da 1973 Petrol Krizi ile beraber işsizlik oranı artarken fiyatlar genel seviyesi de artmış, sonuç olarak her iki ekonomik olumsuzluğun beraber yaşanabileceği anlaşılmıştır.

Stagflasyonun nedenleri ile ilgili iki görüş bulunmaktadır;

• Arz şoku olarak bilinen ilk görüşe göre petrol fiyatlarındaki ani artış üretimi olumsuz etkilemiştir, taşıma maliyetlerindeki artışlar nedeniyle fiyatlar da artmıştır. Fiyat artışları talebi düşürmüş, talep düşüklüğü yatırımları ve firma karlarını olumsuz etkilemiştir. Sonuç olarak işsizlik artmıştır.
• İkinci görüşe göre ise stagflasyon hatalı makro ekonomik politikalar sonucunda da yaşanabilir. Merkez bankası para arzını artırıcı politikalar uygularken (enflasyon artar) aynı zamanda iş ve emek piyasasını olumsuz etkileyecek düzenlemelere gidebilir. Bu durum stagflasyona yol açabilir. 

Stagflasyon ile mücadele ekonomide yaşanan çelişkiler nedeniyle zor bir süreçtir ve bu ortamda uygulanacak politikaların tespiti oldukça önemlidir, zira enflasyonu düşürücü tedbirler işsizliği daha da artırabilir. İşsizliği düşürmek için genişletici maliye politikası tedbirleri uygulanırken, enflasyonu engellemek için daraltıcı politikaların uygulanması gerekir. Stagflasyon ile mücadelede hangi politikaların uygulanacağı konusunda ekonomistlerin bir fikir birliğine vardığını söylemek pek mümkün değildir, burada para politikasının uygulayıcısı konumundaki merkez bankaları ile hükümetlerin işsizlik ve enflasyon arasındaki tercihleri önemlidir.

Bu terimin İngilizce karşılığı: Stagflation