Repo

Terim Açıklama
Repo

Bir menkul kıymetin geri alım vaadiyle satış sözleşmesidir.

Repo, geri alma anlaşması anlamına gelen "Repurchase Agreement" 'ın kısaltması olarak kullanılmaktadır, dilimize de aynı şekilde geçmiştir.

Repoya konu olabilecek menkul kıymetler SPK 'nın ilgili tebliğinde aşağıdaki şekilde sıralanmıştır:

  • Devlet tahvilleri,
  • Hazine bonoları,
  • Banka bonoları,
  • Hazine tarafından ihraç edilen dış borçlanma araçları,
  • Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ve Toplu Konut İdaresi Başkanlığı'nca ihraç edilen borçlanma senetleriyle, mahalli idareler ve bunlarla ilgili idare, işletme ve kuruluşların Kanun uyarınca ihraç ettikleri borçlanma senetleri,
  • Varlığa dayalı menkul kıymetler dahil olmak üzere menkul kıymetler borsaları veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören veya borsada tescil edilmiş olan borçlanma senetleri,
  • BİST tarafından belirlenen ve BİST pazarlarında repo ve ters repo işlemlerine konu olacak hisse senetleri.

Repo genellikle hazine bonosu ve devlet tahvilleri üzerinden yapılan geri alım vaadiyle satış işlemleri tanımlamak için kullanılan bir kavramdır.

Temel olarak bankalar ile kamu kurumları,kurumsal ve bireysel müşteriler arasında yapılan bir işlemdir. Repo kısa vadeli bir yatırım aracı olarak görülebilir, vadesi 1 gün ile 30 gün arasında değişebilir. 

Reponun işleyişi;  bankaların nakit ihtiyacı duyduğu bir ortamda kısa süreli olarak müşterilerine tahvil ve bono satması, nakit ihtiyacını gidermesi ve önceden belirlenen vadede bu kıymetleri müşterilerinden tekrar satınalması şeklinde özetlenebilir.

Repo işleminde fiyat işlem sırasında belirlenir, ek olarak repo faiz oranları piyasa koşullarına göre belirlenmektedir.

Repo aynı zamanda önemli bir para piyasası aracıdır; merkez bankası, piyasadaki likiditeyi kısa süreli olarak artırmak amacıyla açık piyasa işlemleri kapsamında repo işlemlerine başvurmaktadır. Bu yöntem ile merkez bankası repo yapmak isteyen bankalardan kısa vadeli olarak menkul kıymet almakta ve işlem sırasında belirlenmiş olan fiyat üzerinden ileri bir vadede geri satmaktadır. Menkul kıymetin alımı ile merkez bankası piyasaya kısa süreliğine likidite sağlamış olur.

TCMB "politika faizi" 1 hafta vadeli repo ihale faiz oranıdır. Repo işleminde bankalar borç alan konumundadır, politika faizi artarsa bankaların kısa vadeli borçlanma (repo) maliyeti  de artmış olacaktır. 

İlgili terimler: Bu işlemin tam tersi "Ters repo" olarak adlandırılmaktadır.