Birleşme ve satın alma anlamına gelen merger ve acquisition kelimelerinin baş harflerinden oluşan kısaltmadır.
Birlesme, iki ya da daha fazla işletmenin ekonomik ve hukuki olarak tek bir yapı altında bir araya gelmesini ifade eder. Birleşme sonucunda her iki işletmenin de geçmişteki tüzel kişilikleri sona erer, mülkiyet ve kontrolü değişir. Satın alma ise bir işletmenin diğerini bünyesine katması işlemidir. Satın alma işlemini yapan firma tüzel kişiliğine devam ederken satın alınan işletme sonlanmış olur.
Birleşme ve satın almaların bir çok nedeni olabilir, aşağıda en önemli nedenleri sıralanmaktadır;
- İki farklı işletmenin tek bir yapı altında oluşturacakları sinerjiden yararlanmak,
- Maliyet etkinliği, üretim gücünü artırmak,
- Sektörde güç kazanma ve pazar payını arttırmak,
- Yeni teknolojileri elde etme, yeni pazarlara girme ya da hazır, yeni bir ürüne sahip olmak,
- Diğer işletmeleri bünyesine katarak rekabeti engellemek,
- Sektörel ya da finansal riskleri azaltmak.
Dört farklı birleşme modelinden bahsedilebilir, bunlar aşağıda özetlenmektedir;
- Yatay Birleşmeler: Benzer ürünleri ya da hizmetleri üreten, benzer sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerin bir araya gelmesi
- Dikey Birleşmeler: Her iki işletme arasında alım satım ilişkisi olduğu durumda, yani müşteri ve işletme, ya da tedarikçi ve işletme şeklinde gerçekleşen birleşmelerdir.
- Stratejik Birleşme: Ürün ya da pazarı genişletmek amacıyla yapılan işlemlerdir. Bir işletme kendi faaliyet alanına yakın bir diğer işletmenin ürettiği ürüne sahip olmak için o işletmeyi satın alma yoluna gidebilir. Aynı şekilde yeni pazarlara girmek için farklı coğrafi bölgelerde faaliyet gösteren iki firmanın birleşmesi ya da birinin diğerini satın alması mümkündür.
- Karma Birleşme: İşletmeler arasında faaliyet ya da pazar gibi hiç bir ilişki bulunmadığı durumlarda yaşanan birleşmelerdir. Buradaki amaç yeni bir ürün ya da hizmet üreterek sektörel riski azaltmak olabilir.
Bu yazıdaki terimlerin İngilizce karşılıkları: Horizontal Integration, Vertical Integration, Market & product Extension, Conglomerate Mergers