Gresham Kanunu

Terim Açıklama
Gresham Kanunu

Gresham Kanunu “kötü para iyi parayı kovar” cümlesiyle özetlenmektedir.

Gresham yasası ismini İngiltere kraliçesi I. Elizabeth'in finans danışmanı Thomas Gresham'ın ismiyle anılmaktadır. Aslına T. Gresham'ın bu yasayı anlatan yazılı bir çalışması yoktur fakat 16. yy'da Kraliçe Elizabeth'i İngiliz Şilini hakkında uyardığı bilinmektedir. İngiliz Şilini'nin yüksek gümüş içeren serisi elde tutulurken, daha düşük gümüş içeren serisinin ise dolaşımdaki miktarı artmıştır. Daha sonraki yıllarda da görülen bu durum bir ekonomi kanunu haline gelmiştir.

Gresham kanununu en iyi anlatan örnekler çift para sisteminin kullanıldığı dönemlerdir. Çift metal para sisteminde altın ve gümüşün ortak para olarak kullanımı söz konusudur. Bu iki metal devlet tarafından belirlenen bir kur üzerinden birbirlerine çevrilebilmektedir.

Çift metal para sisteminde gümüşün külçe değerinin daha düşük, altının ise külçe değerinin daha yüksek olması insanların altını yatırım amaçlı (yastık altı) ellerinde tutmalarına, gümüşü ise ödemelerinde kullanmalarına ve sonuç olarak gümüşün sirkülasyonunun artmasına neden olmuştur. Özet olarak kötü para gümüş, iyi para altını piyasadan kovmuştur.

Günümüzde benzer bir durum kağıt paranın fiziki durumları ile ilgili tercihlerde görülebilir. Fiziki durumu düzgün bir kağıt parayı elimizde tutmak isteriz fakat yırtık bir parayı harcamalarımızda kullanmayı tercih ederiz.