Forward

Belirli bir dayanak varlığın belirlenen ileri bir vadede, yine önceden belirlenen bir fiyat ve miktar üzerinden alım ya da satım yükümlülüğünü veren anlaşmalardır.

Forward sözleşmeleri de diğer türev ürünler gibi spekülasyon amaçlı ya da hedging amaçlı kullanılabilmektedir.

Forward, alıcı ve satıcı olmak üzere iki taraflı bir işlemdir:

Alıcı; sözleşmede belirtilen tarih, miktar ve fiyat üzerinden dayanak varlığı alma yükümlülüğündedir, uzun pozisyon (Long) olarak adlandırılır.

Satıcı; dayanak varlığı sözleşmede belirtilen şartlara uygun olarak alıcıya teslim etme yükümlülüğü bulunmaktadır, kısa pozisyon (Short) olarak adlandırılır.

Forward sözleşmelerin temel özellikleri aşağıda listelenmiştir;

• Sözleşme, alıcı ve satıcının ihtiyaçları doğrultusunda belirlenir. Standart değildir.
• Dayanak varlık bir para birimi, emtia ya da menkul kıymet olabilir.
• Sözleşme şartları sözleşmenin düzenlendiği tarihte belirlenir, fakat sözleşmenin düzenlendiği tarihte herhangi bir ödeme yapılmaz.
• Vade tarihinde alıcının ve satıcının yükümlülükleri geri dönülemez niteliktedir. Hem alıcı hem de satıcı açısından ödeme riski içerir.
• Sözleşmelerin tekrar satılması, hemen nakde döndürülmesi zordur, özetle likiditesi düşüktür.

Forward sözleşmeleri özellikle kur riski taşıyan ihracatçı ve ithalatçı firmalar için oldukça önemli bir finansal araçtır.

Forward İşlemine Örnek:

A şirketinin gelirleri TL dir. Şirketin 2 ay sonra ödemesi gereken 100 Bin USD borcu bulunmaktadır. A şirketi ilerleyen dönemde dövizde oluşabilecek bir artışa karşı kendini korumak ve borçlarını şimdiden TL cinsinden sabitlemek istemektedir. B şirketi ise A şirketinin aksine dövizde düşüş beklemektedir.

• Güncel Kur: 2.80
• Forward Kur: 2.90
• Miktar: 100 Bin USD
• Vade: 2 Ay

Yukarıdaki örneğe göre A şirketi B şirketi ile 2 ay sonra 100 bin USD almak için forward sözleşmesi yapmıştır. Özet olarak A şirketi 2 ay sonra ödeyeceği döviz borcunu şimdiden 2.90 kur üzerinden sabitlemiştir.

B şirketi ise 2 ay sonra dövizin bugünkü seviyesinin altında olacağını düşünerek 2 ay sonra bugünkü kurun üzerinde bir fiyattan döviz satmak için anlaşmıştır. Bu örnekte alıma konu varlık, yani dayanak varlık USD'dir. A uzun pozisyon, B ise kısa pozisyon dadır.

2 ay sonra vade tarihi geldiğinde;

• USD/TL 2.90'ın altında olursa; A şirketi 2.90'dan döviz almak zorunda olduğu için zarar edecektir, B şirketi ise 2.90'dan döviz satacağı için karda olacaktır.
• USD/TL 2.90'ın üzerinde olursa; A şirketi kuru önceden 2.90 olarak sabitlediği için 290 bin TL karşılığında 100 bin USD satın alacaktır, bu da A şirketinin güncel (2 ay sonraki) kurdan daha ucuz fiyattan döviz alması anlamına gelmektedir. B şirketi ise daha yüksek fiyattan döviz satma şansı varken 2.90'dan döviz sattığı için zarardadır.

Futures ve Forward Farkı:

Futures sözleşmeleri ile oldukça benzer yapıda olmalarına rağmen forward sözleşmelerini futures piyasasından ayıran önemli farklar bulunmaktadır;

• Forward sözleşmeleri OTC (Tezgahüstü) piyasalarda işlem görmektedir, futures sözleşmeleri ise düzenli borsalarda işlem görmektedir.
• Forward sözleşmelerinde ödeme riski teminat altına alınmazken futures sözleşmelerinde bir teminatlandırma sözkonusudur.
• Forward sözleşmelerde kar ve zarar vade sonunda belli olurken futures sözleşmelerinde kar ve zarar günlük olarak, piyasada oluşan fiyatlara göre belirlenmektedir.
• Forward sözleşmelerde vade sonunda genellikle fiziki teslimat yapılırken futures sözleşmelerinde nakdi uzlaşma daha yaygındır.

İlgili Terimler: Futures, Opsiyon, Swap