Faaliyet Kaldıracı Derecesi

Bir işletmede sabit ve değişken giderlerin oranının işletme karına etkisini gösteren hesaplamadır.

Sanayi sektörü gibi sermaye yoğun iş kollarında sabit giderler yüksektir, hizmet sektörü gibi emek yoğun iş kollarında ise sabit giderler düşük değişken giderler yüksektir. Değişken giderler yüksekse başabaş noktası na daha düşük iş hacmi ile ulaşmak mümkündür, fakat sabit giderlerin yüksek olduğu işlerde başabaş noktasına ulaşmak daha zordur.

Fakat sabit giderlerin yüksek olduğu işletmelerin önemli bir avantajı da bulunmaktadır, sabit giderler değişken giderlerden yüksekse işletmenin iş hacminde (satışlarında) yaşanacak küçük değişiklikler karlılığı çok daha yüksek oranda etkileyecektir. 

Giderlerin dağılımı ve karlılık ile ilgili bu ilişki "faaliyet kaldıracı derecesi" ile ifade edilmektedir. Faaliyet kaldıracı derecesi aşağıdaki formülle hesaplanmaktadır;

Faaliyet kaldıraç derecesi ve finansal kaldıraç derecesi çarpılarak işletme kaldıracı hesaplanır. Hesaplama sonucunda "2" gibi bir katsayı bulunduysa, satışlarda 1 birimlik değişimin işletmenin faiz ve vergi öncesi karında 2 birimlik değişime neden olacağı yorumu yapılabilir.

Bu terimin İngilizce karşılığı: Degree of Operating Leverage (DOL)