Çapa

Çapa (ya da çıpa) bir ülke ekonomisi ile ilgili alınacak kararlarda referans alınan makro iktisadi büyüklüklerdir.

Bir gemi çapa atılan yerde sabitlenir ve sürüklenmez, geminin orada duracağı artık bellidir. Ekonomide de iş dünyasının beklentilerini yönetmek ve piyasa belirsizliğini gidermek amacıyla merkez bankaları tarafından farklı "çapalar" kullanılabilir. Döviz kuru, enflasyon, büyüme oranları ya da faiz oranları "çapa" olarak kullanılabilir. Çapayı "hedefleme" olarak da kullanabiliriz.

Merkez Bankası 'nın birincil hedefi fiyat istikrarını sağlamaktır, MB bu amaç doğrultusunda bir enflasyon oranı hedefi açıklamakta ve bu hedef doğrultusunda politikalar geliştirmektedir. Bu uygulamada enflasyonun kendisi çapa olarak kullanılmıştır. Fiyat istikrarı döviz kuru çapası ya da faiz çapası kullanılarak da sağlanabilir:

Döviz kuru çapası bir ülke parasının düşük enflasyonlu başka bir ülke parasına endekslenmesidir. Özetle, sabit kur rejimi uygulanıyorsa yerel para ve yabancı para arasındaki paritedir. Merkez bankası kur çapası kullanarak kur ile ilgili bir taahhütte bulunmuş olur, ekonomide oluşan kur beklentisi ile fiyat, ücret artışı, yatırım gibi kararlar bu kur politikası çerçevesinde alınır.

Faiz çıpası Merkez Bankası bir faiz hedefi koyarak ekonomideki üretim seviyesini kontrol etmeyi, dolayısıyla enflasyon hedefine uygun bir üretim ve harcama seviyesini karşılamayı amaçlamaktadır.

Çapa uygulamalarında en önemli unsur para otoritesine (merkez bankası) duyulan güvendir. Merkez bankasına güven duyulmadığı durumda çapa olarak kullanılan değerler ekonomide beklenen etkiyi yaratmayabilir.

Bu terimin İngilizce karşılığı: Anchor