Beta Katsayısı

Terim Açıklama
Beta Katsayısı

Volatilite ve sistematik risk ölçüsüdür. Hisse senedi riskini pazar riski ile karşılaştırmak için kullanılır. Bu katsayı kullanılarak hisse senedi fiyatının pazarın (endeksin) hareketlerine duyarlılığı ölçülebilir.

Beta katsayısı regresyon doğrusunun eğimine eşittir. "ß" sembolü ile gösterilmektedir. Beta katsayısı hesaplaması aşağıdaki formül ile yapılabilir;

Beta=Pazar getirisi ve hisse senedi getirisi kovaryansı / Pazar getirisinin Varyansı

ß=COV(Rmarket,Rstock) / VAR(Rmarket)

Hesaplama sonucunda çıkan değere göre beta katsayısı yorumlaması aşağıdaki şekilde yapılabilir;

β < 0 Hisse senedi endeks ile tamamen farklı hareket etmektedir. Endeks düşerken yükselmekte, endeks yükselirken ise düşmektedir.
β = 0 Hisse senedi ve endeks arasında herhangi bir ilişki bulunmamaktadır.
o < β < 1 Hisse senedi ve endeks aynı yönde hareket etmekte fakat hisse senedi aynı güçte hareket etmemektedir. Endeks yükselirken hisse senedi daha az yükselmektedir.
β = 1 Endeksteki yüzde değişim ile hisse senedi fiyatındaki yüzde değişim birebir aynıdır. Endeks %2 arttıysa hisse senedi de %2 artmaktadır.
β > 1 Hisse senedi ve endeks aynı yönde hareket etmektedir, fakat hisse senedi endeksin değişimine göre daha güçlü tepki vermektedir. Endeks %2 düşmüşse hisse senedi daha fazla düşmüştür.

Yukarıdaki ilişkiler ölçüm yapılan döneme, yani fiyat verilerinin alındığı hesaplama tarihlerine göre değişiklik göstermektedir. 

Örnek: Hisse senedinin betası 1'e eşitse, endeksin %5 arttığı bir dönemde o hissenin %5 değer kazanması, endeksin %5 düştüğü bir dönemde ise %5 değer kaybetmesi beklenmelidir.

Hisse senedinin betası 0.5 ise endeksin %10 yükseldiği bir dönemde hissenin %5 yükselmesi, endeksin %10 düştüğü bir dönemde ise, o hissenin %5 düşmesi beklenir.

Örneklerde hisse senetleri verilmiş olup beta katsayısı kullanılarak herhangi bir finansal varlığın piyasa ortalamasına (bir endekse) göre hareket şekli ölçülebilir.

Beta katsayısı ile korelasyon katsayısı aynı anlama gelmemektedir. Korelasyon iki hisse senedinin fiyat hareketleri arasındaki benzerliği ölçmek için kullanılmaktadır, fakat beta katsayısı bir hisse senedinin endekse (ya da ölçü olarak alınan başka bir fiyat verisine) duyarlılığını ölçmektedir. Beta katsayısına bakarak bir hisse senedinin fiyatının endeksteki %1 değişime ne kadar tepki verebileceği söylenebilir, korelasyon kaysayısı ile ise ancak bu iki değişkenin ne kadar benzer hareket ettiği söylenebilir.

Bu terimin İngilizce karşılığı: Beta Coefficient

Synonyms: Beta