Amortisman

Amortisman duran varlıklarda aşınma ve eskime nedeniyle oluşan değer düşüşüdür.

Duran varlıklar işletme üzerine kayıtlı binaları, üretimde kullanılan makina parkını, demirbaşları ve işletmenin sahip olduğu bazı haklar, şerefiyeler gibi maddi olmayan varlıkları içerebilir. Bu tür varlıkların bir yıldan uzun süreli kullanılacağı ve zamanla eskiyerek değerini kaybedeceği düşünüldüğünden işletmenin bu değer kaybını gider olarak mali tablolarına yansıtması mümkün kılınmıştır. 

Muhasebede amortisman iki şekilde ayrılabilir;

• Normal (Sabit) Amortisman: Malın ekonomik ömrüne göre belirlenecek sürede her yıl eşit miktarda aşınma payı gider olarak düşülür.
• Azalan Bakiyeler ile Amortisman: İlk yıllarda fazla ayrılan aşınma gideri gelecek yıllarda giderek düşürülür. Bu hesaplama yapılırken her yılın amortisman değeri bir sonraki yıl malın değerinden düşülür ve yeniden hesaplama yapılır. Ayrıca hesaplama yapılırken normal amortisman oranının iki katı kullanılmaktadır.

Amortisman hesaplamasında "faydalı ömür" ya da "ekonomik ömür" bilinmesi gereken en önemli kavramdır.  Faydalı ömür süreleri resmi olarak yayınlanmakta olup amortismanın duran varlığın cinsine göre bu faydalı ömür tablosuna göre ayrılması gerekmektedir. Faydalı ömrü bilinen bir varlık için amortisman oranı aşağıdaki formül ile bulunabilir:

Amortisman Oranı = 1 / Faydalı Ömür

 Bazı duran varlıkların faydalı ömür süreleri ve amortisman oranlarına örnek olarak aşağıdaki liste incelenebilir;

• Beton Bina: 50 yıl, %2
• Araba: 5 yıl, %20
• Bilgisayar:4 yıl, %25
• Yük gemisi: 18 yıl, %5,55
• Arsa: Boş arsa bir eskimeye maruz kalmadığından amortisman ayrılmamaktadır.

Tüm duran varlıkları detaylı olarak içeren ve güncel yıl için geçerli amortisman oranları tablosu Gelir İdaresi Başkanlığı gibi resmi kurum sitelerinden temin edilebilir.

Bu terimin İngilizce karşılığı: Maddi olmayan varlıklar için "Amortization", Maddi varlıklar için "Depreciation" kullanılmaktadır.