Açık Piyasa İşlemleri

Merkez bankalarının kısa vadeli faiz oranları ve piyasadaki likiditeyi düzenlemek için kullandıkları araçlardır. APİ olarak kısaltılır. 

Özet olarak açık piyasa işlemleri para arzını kontrol etmek için kullanılır. Para miktarı, hazine bonosu, devlet tahvili ya da çeşitli finansal araçların merkez bankaları tarafından alınıp satılması yoluyla kontrol edilmiş olur. TCMB'nin kullandığı açık piyasa işlemleri çeşitleri aşağıda listelenmektedir;

• Repo: Piyasada geçici likidite sıkışıklığı yaşandığı durumlarda merkez bankasının geri satım vaadiyle menkul kıymet alımı (Genellikle tahvil ve bono) yapmasıdır.
• Ters Repo: Piyasada geçici olarak likidite fazlası olduğu durumlarda merkez bankasının piyasadan para çekmek amacıyla geri alım vaadiyle satış yapmasıdır.
• Doğrudan Satım: Kesin satım olarak da kullanılan bu işlemde merkez bankası piyasada kalıcı bir likidite fazlası olduğu durumlarda elindeki menkul kıymetleri banka ve aracı kurumlara satmakta ve bu yolla piyasadan kalıcı olarak para çekmektedir.
• Doğrudan Alım: Kesin alım olarak da kullanılan bu işlemde ise piyasada kalıcı bir likidite sıkışıklığı durumunda merkez bankası banka ve aracı kurumlardan menkul kıymet satın alarak piyasadaki para miktarını artırmaktadır. 

Sonuç olarak bu işlemlerin tamamı dolaylı olarak fiyat istikrarı, tam istihdam, ekonomik büyüme gibi para politikası amaçlarına ulaşmak için kullanılır. 

Bu tablo TCMB kaynaklarından alınmıştır.

Bu terimin ingilizce karşılığı: Open Market Operation