Risk, beklentiler dışında gelişen ve sonucunda olumlu ya da olumsuz bir duruma yol açan olaydır. Finansal risk ise bir yatırımın olumlu ya da olumsuz sonuçlanma olasılığını, ya da bir mali yükümlülüğün yerine getirilme olasılığını etkileyen bir ya da birkaç faktördür.
Sistematik ve Sistematik Olmayan Risk
Risk, sistematik ve sistematik olmayan olarak iki temel gruba ayrılır. Sistematik risk kontrol edilemeyen olayları tanımlar. Bu riskler önceden bilinemezler, çeşitlendirilemezler ve tamamen önlenemezler. Örneğin politik, ekonomik ya da sosyal çevredeki bir değişim sistematik risk olarak algılanabilir. İsminden de anlaşılacağı üzere sistem kaynaklı olduğu için bu risk grubu tüm finans sistemini ve yatırımcıları aynı anda fakat farklı ölçülerde etkiler.
Sistematik olmayan riskler ise finansal sistemin tamamını değil belirli bir sektör ya da şirketi etkileyen faktörlerdir. En büyük özellikleri bu risklerin müdahale edilebilir olmalarıdır. Yatırımcı ya da şirket portföy çeşitlendirmesine giderek sistematik olmayan riskleri azaltabilir.
Sistematik ve sistematik olmayan risklerin tamamı toplam riski oluşturur. Bu kavramlar portföy yönetimi açısından büyük önem taşımaktadır.
Finansal Risk Çeşitleri
Finansal riskler piyasa, kredi, likidite ve operasyonel olmak üzere dört ana grupta toplanabilir. Piyasa riski sistematik riskler arasında görülürken, kredi, likidite ve operasyonel risk sistematik olmayan riskler arasında sayılmaktadır;
Piyasa riski:
Piyasadaki dalgalanmalar nedeniyle yatırımcının ya da şirketin zarar görmesi ya da hedeflerine ulaşamamasıdır. Volatilite olarak da tanımlanabilir. Piyasa riski faiz oranlarındaki değişimleri, döviz kurlarındaki değişimleri ya da ekonomide resesyon dönemine girilmesini içerebilir.
Kredi riski:
Kredi riski bir yatırımcının, şirketin ya da ülkenin karşı tarafa karşı sözleşmeye bağlanmış yükümlülüklerini yerine getirememe olasılığıdır. Kredi riskinin ölçülebilmesi için rating sistemleri oluşturulmuştur. Ülke kredi riskleri ise CDS primleri ile ölçülebilmektedir.
Likidite riski:
Nakit ihtiyacı yaşandığı sırada mevcut varlıkları hızlı nakde çevirememe riski olarak tanımlanabilir. Bazı finansal araçlar daha hızlı nakde çevrilebilirken bazıları ise piyasada hiç talep görmeyebilir,
Operasyonel risk:
Operasyonel risk, personel hataları, bilişim sistemlerindeki güvenlik açıkları, şirket işleyiş ve yatırım süreçlerindeki hatalı kurgular ya da 3. taraflardan alınan hizmetlerin aksaması gibi nedenlerden dolayı zarar görme ihtimalidir.
Yatırımcılar ve işletmeler karşılaşabilecekleri riskleri azaltmak ya da tamamen ortadan kaldırmak için portföy çeşitlendirmesine gidebilir ya da bu riskleri "hedge" edebilirler.